Αναγκαστικός αποχαιρετισμός

 

     Όλα ξεκινάνε με κάτι μικρό, κάτι απλό. Όπως μια ασπροκόκκινη ταινία, που περνάει σχεδόν απαρατήρητη, καθώς περνάς από δίπλα. Κοντοστέκεσαι, ενώ στο βάθος του μυαλού χτυπάει αμυδρά ένα μικρό, τοσοδούλικο καμπανάκι. "Κάτι αλλάζει εδώ", σου λέει το καμπανάκι. Να το ακούσεις; Να το αγνοήσεις; 

     Και θέλεις πολύ να το αγνοήσεις, αλλά ξέρεις πως το καμπανάκι έχει δίκιο. Ξέρεις πως κάτι πρόκειται να συμβεί. Και αρχίζεις να νιώθεις την επερχόμενη απώλεια. Διότι εδώ ήταν το πρώτο σου σχολείο, τότε που τα σχολικά κτίρια ήταν λίγα, και που για την στέγαση των σχολείων επιστρατεύονταν σπίτια. Ίσως γι'αυτό δεν μπορείς να το αγνοήσεις το καμπανάκι.

     Εδώ, σε αυτό το μισοερειπωμένο διώροφο, έμαθες τα πρώτα σου γράμματα, έκανες τους πρώτους σου φίλους, έπαιξες σχοινάκι, και έκανες κατακόρυφο, έπαιξες "περνά-περνά η μέλισσα", και "χαλασμένο τηλέφωνο", και "ένα λεπτό κρεμμύδι", αγάπησες και αγαπήθηκες...

     Ορίστε, εκεί κάτω, δεξιά, που τώρα υπάρχουν κάγκελα, αλλά τότε δεν υπήρχαν, ήταν η πρώτη σου τάξη. Θρανία παλιού τύπου, και ένα μεγάλο αριθμητήριο δίπλα από την έδρα. Και το πρώτο πράγμα που ρώτησε η δασκάλα ήταν ποια παιδιά ήξεραν να μετράνε μέχρι το δέκα. Και αυτά που ήξεραν τα έβαλε ένα-ένα να διαλέξουν ένα χρώμα στο αριθμητήριο και να μετρήσουν μέχρι το δέκα. Ήξερες και εσύ. Και διάλεξες το κόκκινο, το αγαπημένο χρώμα της ομάδας σου.

     Και ήταν αυστηρή εκείνη η πρώτη σου δασκάλα, της παλιάς σχολής, ακριβώς μετά την κατάργηση της καθαρεύουσας. Και κάθε πρωί, προτού ελεγχθεί αν τα παιδιά είχαν διαβάσει, γινόταν έλεγχος στους σβέρκους, στα αυτιά, στα νύχια, να ελεγχθεί αν ήταν καθαρά. Και αλίμονο αν τυχόν δεν κοιτούσες στο βιβλίο την ώρα της ανάγνωσης. Τιμωρία, όρθιοι στη σειρά, και μετά χάρακας. Απλά τα πράγματα, και όλοι σούζα, λοιπόν.

     Και από την άλλη πλευρά, εκεί κάτω, αριστερά, ήταν η δεύτερή σου τάξη. Με καινούργια δασκάλα, πιο νέα από την προηγούμενη και πολύ πιο χαμογελαστή και ήρεμη. Και τόση ήταν η τύχη σου, που εκείνη η δασκάλα συνέχισε μαζί σου και στην τρίτη τάξη, να εκεί, πίσω από αυτό το μπαλκόνι στο υπερυψωμένο ισόγειο, εδώ αριστερά.

     Τότε ήταν που ένα βράδυ είδες στον ύπνο σου την αγαπημένη σου δασκάλα να μπαίνει στην τάξη και να λέει ότι επειδή είχε μια δουλειά θα σας άφηνε υπό την εποπτεία της άλλης δασκάλας της τρίτης, και πετάχτηκες τρομαγμένη από τον ύπνο σου, επειδή η άλλη δασκάλα δεν ήταν χαμογελαστή σαν τη δικιά σου, ήταν μεγάλη σε ηλικία και σοβαρή. Αλλά ήταν ένα όνειρο και σίγουρα θα το είχες ξεχάσει, αν το ίδιο εκείνο μεσημέρι, ακριβώς μετά το τελευταίο διάλειμμα, δεν έβλεπες τη δασκάλα σου να αναπαριστά το όνειρό σου με κάθε λεπτομέρεια, και να σας αφήνει υπό την εποπτεία της άλλης δασκάλας! Το τι έγινε μετά ούτε που το θυμάσαι, αλλά σίγουρα η άλλη δασκάλα δε σας έφαγε τελικά...

     Και ύστερα ήρθε η τετάρτη τάξη, και ξαναγύρισες στην πρώτη αίθουσα, εκείνη εκεί κάτω, δεξιά. Και η καινούργια δασκάλα δεν ήταν σαν την προηγούμενη, αλλά εντάξει, καλή ήταν. Και ήταν και θεατρόφιλη. Και για τα Χριστούγεννα σας έβαλε να παίξετε ένα θεατρικό.

     Και ύστερα, στα μέσα της χρονιάς, σας είπε η δασκάλα όσα παιδιά ήθελαν να πήγαιναν στο τμήμα της τετάρτης που θα έφτιαχνε ο διευθυντής, με παιδιά και από τις δύο τετάρτες. Και το διευθυντή όλοι τον φοβούνταν, επειδή ήταν μεγάλος και ασπρομάλλης. Αλλά έτυχε τότε να κάνεις πολλή παρέα με ένα κορίτσι που σου είπε "πάμε στο τμήμα του διευθυντή μαζί;" και δηλώσατε και οι δυο ότι θα πηγαίνατε. Αλλά μετά, στο σπίτι, θυμήθηκες ότι ο διευθυντής ήταν μεγάλος και ασπρομάλλης, συνειδητοποίησες τι είχες κάνει και έβαλες τα κλάματα. Αλλά έπρεπε να μάθεις να ζεις με τις επιλογές σου. Που τελικά δεν ήταν και τόσο κακές. Μια χαρά άνθρωπος ήταν ο διευθυντής, και ας είχε άσπρα μαλλιά. Και σε έμαθε και μαθηματικά, που μάλλον του άρεσαν ιδιαίτερα. Να, σε εκείνη εκεί την τάξη έκανες μαζί του μάθημα, πίσω από το μπαλκόνι στο υπερυψωμένο ισόγειο, εδώ δεξιά.

     Από επάνω μάλλον ήταν οι πιο μεγάλες τάξεις, αλλά ποτέ δεν ανέβηκες στον πρώτο όροφο. Δεν πρόλαβες. Είχε βρεθεί στο μεταξύ άλλο σχολικό κτίριο, που λειτουργούσε ως ιδιωτικό σχολείο, το οποίο όμως είχε μετακομίσει σε νέο κτίριο. Και αποχαιρέτησες αυτό, το πρώτο το σχολείο, για να πας στο άλλο.

     Και εκεί είδες πώς είναι ένα κτίριο που έχει φτιαχτεί για σχολείο, και γνώρισες και τον καλύτερο δάσκαλο του κόσμου. Αλλά ένας σεισμός ήταν αρκετός για να αποδείξει ότι το παλιό σχολείο δεν είχε χάσει την αξία του. Κάποιες μικρορωγμές που εμφανίστηκαν σε μία αίθουσα του νέου σχολείου, σας έκαναν να γυρίσετε για λίγες μέρες πίσω, σε αυτό το διώροφο σπίτι. Στην αίθουσα της δευτέρας, που τώρα είχε μέσα και κρεμαστές γλάστρες. Και αυτή ήταν η τελευταία φορά που είδες το σχολείο αυτό από μέσα.

     Και τώρα, αυτή η ασπροκόκκινη ταινία, σαν αυτές που οριοθετούν τον τόπο ενός εγκλήματος. Και νιώθεις ότι ένα έγκλημα θα συντελεστεί πολύ σύντομα. Ένα έγκλημα από εκείνα που δεν αφήνουν ίχνη.

     Και μερικές μέρες μετά, έρχεται η επιβεβαίωση. Μια μεγάλη πινακίδα αναγγέλλει την ανέγερση πολυκατοικίας. Είναι οριστικό. Οι τελευταίες μέρες ενός σχολείου. Τα τελευταία του πρωινά, όπου το φως του ήλιου θα το χαϊδέψει. Τα τελευταία χουζούρια μιας γάτας, που στέκεται επάνω στα σκαλιά χωρίς να αντιλαμβάνεται την επερχόμενη αλλαγή του χώρου. Τα τελευταία πετάγματα ενός περιστεριού, που εποπτεύει τη γειτονιά από το κάγκελο του πρώτου ορόφου.

     Και αρχίζεις να περνάς κάθε μέρα από εκεί, προσπαθώντας να συγκρατήσεις όσες περισσότερες εικόνες μπορείς, ελπίζοντας, σαν μικρό παιδάκι, ότι θα γίνει κάποιο θαύμα και η απειλή της πινακίδας δεν θα πραγματοποιηθεί. Ποιος ξέρει;

     Ώσπου μια μέρα, εκεί μπροστά στο σπίτι, στο χώρο που μαζεύονταν τα παιδιά για την προσευχή, στο μέρος όπου στεκόταν η χορωδία του σχολείου στις εθνικές εορτές, βλέπεις μια μπουλντόζα. Και συνειδητοποιείς, όχι μόνο ότι δε θα γίνει κανένα θαύμα, αλλά και ότι θα πραγματοποιηθεί η απειλή της πινακίδας: Νέα πενταώροφη οικοδομή επί πυλωτής με υπόγειο, σοφίτα-πατάρι.

    

ΥΓ: Οι φωτογραφίες είναι δικές μου.